Debata oksfordzka – owoc blisko 200 lat doświadczeń Oxford Union Society i Cambridge Union Society – jest okazją do przemyślenia i przedyskutowania problemów społecznych z różnych perspektyw i punktów widzenia. Przy częstszym w niej udziale jest przyczynkiem do wyrobienia w sobie nawyku krytycznego myślenia i precyzyjnego wypowiadania się na tematy istotne społecznie.
Jak przebiega?
Precyzyjnie ujmując, debata oksfordzka to sformalizowana forma dyskusji między dwiema czteroosobowymi drużynami. Toczy się na podany z tygodniowym wyprzedzeniem temat, przedstawiony w formie tezy, którą z założenia można potwierdzić lub obalić. Na 15 minut przed rozpoczęciem debaty, sędzia przeprowadza losowanie, w wyniku którego drużynie jest narzucone stanowisko propozycji lub opozycji.
Debatę prowadzi marszałek, który czuwa nad uroczystym przebiegiem debaty: zaprasza mówców do wygłoszenia mów, pilnuje czasu wystąpień i dba o niezakłócony przebieg przemówień. Drużyny występują naprzemiennie. Wystąpienia trwają po 5 minut. Każdy kolejny mówca ma inne zadanie:
- precyzuje pojęcia w tezie i przedstawia główną argumentację,
- kontynuuje argumentację,
- zbija argumenty opozycji,
- podsumowuje debatę.
Drużyna ma prawo odnieść się do wystąpienia przeciwników dwukrotnie w formie pytania lub informacji, co sygnalizuje podniesieniem ręki. Każdy mówca powinien odnieść się do przedstawionego mu zapytania lub informacji w swojej mowie.
Ważnym elementem debaty oksfordzkiej jest wzajemny szacunek wyrażany poprzez ubiór galowy uczestników i sposób zwracania się do oponentów, niezależnie od stopnia zażyłości uczestników. Za zachowanie uchybiające zasadom i kulturze osobistej, sędziowie mogą przyznać punkty ujemne, a w skrajnych sytuacjach wyprosić daną osobę lub nawet zakończyć debatę.
Jak się przygotować?
Przygotowanie jest kluczowe, gdyż pozwala oswoić stres typowy dla wystąpień publicznych. Dobre praktyki nakazują wykorzystać tydzień czasu od otrzymania tezy debaty na:
- indywidualną analizę tezy,
- zapoznanie się z materiałami źródłowymi,
- wspólną analizę słów tezy,
- generowanie argumentów, przykładów; budowanie strategii (najpierw od strony propozycji, a następnie opozycji)
- stworzenie linii argumentacyjnej,
- selekcjonowanie argumentów zgodnych z linią argumentacyjną,
- pisanie mów uwypuklających indywidualizm mówcy,
- ewaluację, np. poprzez debatę sparingową.
Coś jeszcze? Butelka wody niegazowanej, kilkanaście czystych kartek papieru, kilka długopisów i sztywna podkładka pozwolą sprawnie pracować i nadadzą mówcy profesjonalny wygląd. Sen i przybycie przed czasem (minimum 20 minut – losowanie stanowisk, ostatnie ustalenia z drużyną) pozwoli na wyeliminowanie niepotrzebnego zmęczenia czy stresu. Warto oswoić się z miejscem debaty, mieć czas na małe rytuały – łyk wody, rzut oka na notatki, ustawienie stopera (by mieć czas pod kontrolą). I do dzieła!
Co nam daje udział w debacie?
Debata oksfordzka jest efektywnym narzędziem edukacyjnym angażującym i rozwijającym, i to wszechstronnie. Dzięki swojej formule uczy wystąpień publicznych, jednocześnie promując kulturalny dyskurs. Poprzez odpowiednio dobrane tezy unaocznia wielopłaszczyznowość świata i skłania do wsłuchiwania się w rozmówcę. Co więcej, debatowanie zachęca do zgłębiania wiedzy nie tylko podczas przygotowań do wystąpienia, ale na co dzień, gdyż wzbudza ciekawość drugim człowiekiem i różnorodnością ludzkich poglądów.
